CHAT

Το έργο του Gustavo Ott περιγράφει πέντε ιστορίες με παρονομαστή τον διαδικτυακό κόσμο όπου άνθρωποι που τους χωρίζουν εκατοντάδες και χιλιάδες χιλιόμετρα επικοινωνούν μέσα από ένα chat room ανταλλάσσοντας απόψεις, σκέψεις, πάθη, την καθημερινότητά τους. Μέσα από το άπειρο σύμπαν της εικονικής ζωής δημιουργούνται σχέσεις, αναζητήσεις... αλλά πάνω από όλα προκύπτουν εγκληματικές σκέψεις, δόλοι, παραπλανήσεις... που καταλήγουν σε εγκλήματα του πραγματικού κόσμου. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής γίνεται όπλο στα χέρια των "κακών" και δόλωμα στα μάτια εκείνων που έχουν ανάγκη την ανθρώπινη επαφή, την επιβεβαίωση, την κοινωνική καταξίωση, όπως και τη λύση στα προβλήματά τους.

Πέντε ιστορίες του εικονικού κόσμου καταλήγουν εγκληματικές πράξεις του πραγματικού κόσμου προβάλλοντας την κακή πλευρά του διαδικτύου, εκείνη την «σκοτεινή πλευρά», όπως αναφέρει και το δελτίο τύπου, που υπόσχεται ότι θα ικανοποιήσει κάθε ανάγκη άμεσα και εύκολα, που υπόσχεται λύση σε κάθε πρόβλημα άμεσα και εύκολα, που υπόσχεται την ιδανική "ζωή" άμεσα και εύκολα αλλά που δεν πραγματοποιεί ποτέ τις υποσχέσεις του.

Δεκατέσσερις ρόλοι ερμηνεύονται επί σκηνής από τέσσερις ηθοποιούς που καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα της αρρωστημένης, σαθρής, σάπιας, δολοφονικής... πλευράς του διαδικτύου. Δεκατέσσερις ζωές με "όπλο" το πληκτρολόγιο. Κάποιοι αναζητούν διέξοδο  και άλλοι θήραμα. Όλοι στροβιλίζονται πατώντας πλήκτρα και κοιτώντας οθόνες με γράμματα σε ένα αέναο ηλεκτρονικό αλισβερίσι που προβάλλει έναν μασκαρεμένο κόσμο. Όταν θα πέσουν οι μάσκες θα είναι κιόλας πολύ αργά.

Πάνω και κάτω σειρά φωτογραφιών CHAT από τον Γιάννη Κυλπάση

Η σκηνή άδεια από έπιπλα και στολίδια. Μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Και τέσσερις άνθρωποι να μεταμορφώνονται στο καλό και στο κακό, στον θύτη και στο θύμα εναλλάσσοντας χαρακτήρες. Το κείμενο του Ott και η σκηνοθεσία του Χρήστου Στρέπκου, με εύστοχο τρόπο, αναδεικνύουν την αρνητική πλευρά της διαδικτυακής δράσης βάζοντας τους ηθοποιούς να ντυθούν επί σκηνής όλους τους ρόλους, κι εκείνοι, γεμίζοντας το κενό με τις παρουσίες τους και τις φωνές τους, υποδύονται τον κάθε ήρωα με αρκετή δόση ρεαλισμού παρά την απαραίτητη δραματοποίηση για θεατρικούς σκοπούς. Ελάχιστη είναι η συμβολή άλλων ήχων και ερεθισμάτων πέρα εκείνων που παράγουν με τα κορμιά τους οι ηθοποιοί, με εξαίρεση μια βιντεοπροβολή που παρακολουθούμε ενσωματωμένη στη δράση. Σκηνικά, τα πάντα είναι από τέσσερα. Τέσσερις ηθοποιοί κινούν ή κινούνται ανάμεσα σε τέσσερα πολυχρηστικά και πολυμορφικά αντικείμενα ενώ φωτίζονται από τέσσερις προβολείς. Η άδεια σκηνή σε κάνει να επικεντρωθείς στα πρόσωπα ενώ σημειολογικά θα μπορούσε να αφορά την άδεια πραγματική ζωή που πίστεψες ότι θα γεμίσεις με την εικονική ζωή. Η κινησιολογία των ηθοποιών, φροντισμένη από τον Νίκο Λυμπεράτο, εξυπηρετεί πολύ καλά το έργο και, ενεργοποιώντας τις εντάσεις, αντανακλά τον συναισθηματικό κόσμο των ηρώων στην αίθουσα. Ο Γιάννης Τσάκωνας είναι ο πιο ρεαλιστικός εκ των τεσσάρων καθώς η ερμηνεία του δεν πατάει σε θεατρικά "στολίδια" και ο Νίκος Λυμπεράτος μεταμορφώνεται άψογα σε "σειριακό δολοφόνο" ή σε "Μπόρις". Η Ελένη Καλαντζοπούλου με την "μετανάστρια" και η Κατερίνα Κολλυροπούλου με την "μάνα" κερδίζουν κάθε θεατή.

Ταυτότητα:

Κείμενο: Gustavo Ott

Σκηνοθεσία: Χρήστος Στρέπκος

Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ, Κλ. Ελαιοτριβιάρη, Δ. Ζιούβα, Ζ. Κουφοπούλου, Ι. Λαζοπούλου, Σ. Πολενάκης, Α. Σαράφη, Κ. Τσολακίδου

Σκηνογραφία: Μάρκελος Μαυρομμάτης

Κοστούμια: Celebriti Skin

Κίνηση: Νίκος Λυμπεράτος

Φωτισμοί: Ευσταθία Δρακονταειδή

Διανομή:
Erika, Sex4aids, Mom to be: Κατερίνα Κολλυροπούλου

Pillar, Andrea, Αστυνόμος: Ελένη Καλαντζοπούλου

Dylan, Ahmed, Brother6, Αστυνόμος, Αδερφός: Γιάννης Τσάκωνας

Boris, Coyote, Serial: Νίκος Λυμπεράτος

Τόπος:
Κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στον πολυχώρο Vault, Μελενίκου 26, Βοτανικός, 2130356472

Φωτογραφίες CHAT από τον Παναγιώτη Μουλινό

Το έργο αναδεικνύει την πλευρά του διαδικτύου που δεν αρέσει σε κανέναν, την κακή όψη, την παραπλάνηση, το δόλο καθώς, σε έναν κόσμο απόλυτης ανωνυμίας, κάποιοι πονηροί σπεύδουν να εκμεταλλευτούν το μέσο προς όφελός τους. Την παράσταση παρακολούθησαν και οι κυρίες Τσιώτρα (υπεύθυνη της Μονάδας Έγκαιρης Παρέμβασης Προβληματικής Χρήσης του Διαδικτύου του Κ.Ε.Θ.Ε.Α Πλεύση) και Χρηστίδη (ψυχίατρος, υπεύθυνη του Τμήματος Προβληματικής Χρήσης Διαδικτύου της μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω) και ο κύριος Φώτης Σπυρόπουλος (δικηγόρος, Εταιρεία Μελέτης Διαταραχής Εθισμού στο διαδίκτυο) καθώς ακολούθησε συζήτηση με το κοινό. Τα σημαντικότερα σημεία της κουβέντας αυτής, που κράτησε πάνω από 1½ ώρα (!) με τη θερμή συμμετοχή των θεατών, παραθέτω παρακάτω προς σκέψη και προβληματισμό.

Τσιώτρα: Η παράσταση δίνει πλούσια ερεθίσματα

Χρηστίδη: Οι ηθοποιοί μας συγκλόνισαν. Έχετε αναπτύξει ένα θέμα που κάποτε θα θεωρούσαμε υπερβολικό, αλλά όχι πια.

Χρήστος Στρέπκος: Πιστεύω ότι το διαδίκτυο είναι ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει, μια επανάσταση στην κοινωνία, και ότι στο μέλλον θα μιλάμε για την «προ internet» εποχή και την «μετά internet» εποχή, όπως μιλάγαμε για μια εποχή πριν και μετά το τηλέφωνο ή πριν και μετά το ρεύμα. Δεν πιστεύω ότι το διαδίκτυο είναι κάτι σκοτεινό. Όμως, έχουμε μια λογική σκέψη και αν σκεφτούμε ότι δεν υπάρχουν ιερές αγελάδες μπορούμε να βάλουμε απέναντί μας το internet να το ελέγξουμε, να το κριτικάρουμε, να πάρουμε μια θέση.

Σπυρόπουλος: Οι ήρωες μπερδεύουν τον ψηφιακό με τον πραγματικό κόσμο. Ίσως για κάποιους να είναι ξένη μια τέτοια συμπεριφορά επειδή δεν έχουν έρθει σε επαφή με το διαδίκτυο αλλά για την εποχή μας είναι κάτι οικείο.

Ποια είναι τα συμπτώματα για να καταλάβουμε ότι κάποιος δεν πάει καλά;
Τσιώτρα: Προσκόλληση και εμμονή στο διαδίκτυο που γίνεται ο μόνιμος σύντροφος του ατόμου. Υπερβολή ενασχόλησης. Αναζητά ικανοποίηση μόνο από εκεί. Παραμελεί την οικογένειά του, τους φίλους του, την εκπαίδευσή του, την εργασία του, τη διατροφή, τον ύπνο του, δεν ψάχνει τον εαυτό του και δε δοκιμάζει τον εαυτό του στις σχέσεις του... κι επειδή τον δυσκολεύουν οι σχέσεις στην πραγματική ζωή κάνει πίσω.

Χρηστίδη: Πολλές φορές αυτά τα παιδιά καταφέρνουν να είναι αποτελεσματικά στο σχολείο, περνούν στο πανεπιστήμιο και όταν αναγκαστούν να μεταφερθούν κάπου για τις σπουδές τους, μακριά από το σπίτι τους, παρατηρούμε τα συμπτώματα: είναι κλεισμένα στο σπίτι, παραμελούν τα πάντα, την καθαριότητα, ακόμη και την προσωπική τους υγιεινή, δεν κάνουν φίλους, αδιαφορούν για τις σχέσεις και το σεξ, και φτάνουν να μην παρακολουθούν ούτε τα μαθήματά τους. Αρκετοί γονείς ανακαλύπτουν σε προχωρημένο έτος ότι το παιδί τους δεν έχει δώσει ακόμη καθόλου μαθήματα (!) κι εκεί αρχίζουν να κινητοποιούνται. Τα ποσοστά λένε ότι αυτά τα παιδιά περνούν κατά μέσο όρο 12-14 ώρες κάθε μέρα στο διαδίκτυο, δηλαδή όλο το βράδυ, και πληρούν τα κριτήρια εξάρτησης από ουσίες: καταναγκαστική συνεχόμενη χρήση, φαινόμενο αύξησης του χρόνου παραμονής, συμπτώματα στέρησης όταν αποκοπούν από το διαδίκτυο με βίαιες συμπεριφορές, κ.ο.κ. Διακρίνουμε στα παιδιά αυτά και κατάθλιψη, όπως και αυτιστικές συμπεριφορές.

Θεατής (άντρας μέσης ηλικίας): Το διαδίκτυο μας δίνει την ψευδαίσθηση της ασφάλειας όταν κρατάμε το παιδί μας μέσα στο σπίτι και το απασχολούμε με τον υπολογιστή αντί να το αφήσουμε να τριγυρίσει στο δρόμο. Αλλά και το ίδιο το παιδί αφήνεται μέσα στον οικείο χώρο του, όπως και ο ενήλικας.

Σπυρόπουλος: Το διαδίκτυο είναι ένα μέσο. Για παράδειγμα, σκεφτείτε ένα μαχαίρι. Με το μαχαίρι μπορούμε να κόψουμε ψωμί αλλά μπορούμε και να σκοτώσουμε. Δε φταίει, λοιπόν, το μέσο αλλά ο τρόπος που το χρησιμοποιούμε.

Χρήστος Στρέπκος: Στο διαδίκτυο, πλέον, είναι το χρήμα. Οι εταιρείες στρέφονται εκεί για να προωθήσουν τα προϊόντα, τις υπηρεσίες τους... Επειδή, λοιπόν, εκεί βρίσκεται το χρήμα, είναι λογικό ότι εκεί θα αναπτυχθεί και η κακή πλευρά, η απάτη, το trafficking...

Θεατής (κυρία μεγαλύτερης ηλικίας): Γνώρισα το διαδίκτυο σε μεγαλύτερη ηλικία αλλά αυτό που βλέπω είναι ότι οι μητέρες απασχολούν τα παιδιά τους με έναν υπολογιστή, όπως γινόταν και παλαιότερα με την τηλεόραση. Τι κάνει ένας γονιός, τι πρέπει να ξέρει, πως να κατευθύνει σωστά το παιδί του; Πρέπει να γνωρίζει το παιδί, από πολύ μικρή ηλικία, ότι υπάρχει το όμορφο, το παραμυθένιο αλλά και το πλαστό, το κακό; Με ποιους τρόπους θα επιτευχθεί αυτό; Πως θα φτάσουμε στο σημείο να είναι ενημερωμένη η νεολαία μας και να μη φτάνει στον εθισμό;

Θεατής (άλλη κυρία μέσης ηλικίας απαντώντας στην προηγούμενη): Πόσο ανώριμος πρέπει να είναι ένας γονιός για να αφήνει ελεύθερο το παιδί του να σερφάρει στο διαδίκτυο! Θα το άφηνε μόνο να κυκλοφορήσει στο δρόμο αργά το βράδυ, στην Ομόνοια; Ο χώρος αυτός, όπως και η πραγματική ζωή, περιέχει τα πάντα: το καλό, τη γνώση... αλλά και το πρόβλημα. Ένας κόσμος είναι και το διαδίκτυο και θεωρώ λάθος να επιτρέψουμε στο παιδί μας να "περπατήσει" εκεί απροστάτευτο. Αν, λοιπόν, έχουμε όρια, οριοθετημένα θα κινηθούμε. Αν δεν έχουμε όρια κινδυνεύουμε.

Θεατής (άντρας μέσης ηλικίας): Έτσι ακριβώς είναι, όμως οι παλαιότερες γενιές δε γνωρίζουν αυτόν τον κόσμο και αγνοούν τους κινδύνους.

Φώτης Σπυρόπουλος: Το ίντερνετ είναι ό,τι πιο δημοκρατικό υπάρχει. Αν αρχίσουμε να βάζουμε όρια περιορίζουμε ταυτόχρονα και τη δημοκρατική του φύση. Τι γίνεται όμως με περιπτώσεις όπως η συκοφαντική δυσφήμηση, η εμπορία όπλων, κ.ο.κ.; Η εκτίμησή μου είναι ότι θα βρει και το διαδίκτυο το "δρόμο" του μέσα από την κοινωνία. Αυτές οι γκρίζες ζώνες -ακόμα και το τραβηγμένο παράδειγμα της παράστασης- θα διαμορφωθούν, όπως και οι νόμοι, ανάλογα και πάνω στο γίγνεσθαι. Τούτη τη στιγμή η κοινωνία μας βρίσκεται πάνω σε αυτή τη μετάβαση.
Συμβουλές προς τους γονείς; Βάλτε τον υπολογιστή στο σαλόνι. Μη θεωρείτε το διαδίκτυο πάρκινγκ για τα παιδιά. Οι γονείς είστε και νομικά υπεύθυνοι να ελέγχετε το παιδί σας, άρα θα πρέπει να γνωρίζετε τί ακριβώς είναι το διαδίκτυο και τί κάνει ο υπολογιστής.

Θεατής (γυναίκα νεότερη): Οι γονείς πρέπει να είναι κοντά στα παιδιά τους, να μη χάνουν την  επαφή. Να είναι συναισθηματικά κοντά. Να μην αναφέρονται μόνο στους κανόνες, τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει το παιδί, αλλά να τονώνουν τον ψυχικό του κόσμο προσεγγίζοντας το.
Θα πρότεινα να αρχίσουμε να γνωρίζουμε τον εαυτό μας, τα θέλω μας, τις αδυναμίες μας, να αρχίσουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας, με τα θετικά και τα αρνητικά μας, και με τον ίδιο τρόπο να συμπεριφερόμαστε στα παιδιά μας.

Χρηστίδη: Το θέμα του κατά πόσο σωστά λειτουργούν οι οικογένειες δεν είναι νέο. Εκτός από τη παρακολούθηση του παιδιού μας όταν βρίσκεται στο διαδίκτυο και τη σωστή εκπαίδευσή του, θα πρέπει να του μάθουμε τι σημαίνει το να ζω χωρίς διαδίκτυο, έξω από το σπίτι. Έχει παρατηρηθεί σε πολλά παιδιά ότι έχουν ξεχάσει τις αισθήσεις τους έξω από το διαδίκτυο! Το να ακούω τη φύση, το να αγγίζω, το να γεύομαι...

Θεατής (άντρας νεότερης ηλικίας): Όταν θέλουμε βρίσκονται και οι λύσεις. Όσο για τη χρήση του διαδικτύου, δηλαδή αν το χρησιμοποιήσουμε σαν όπλο ή σαν εργαλείο, είναι θέμα εκπαίδευσης.

Θεατής (άντρας μέσης ηλικίας): Το κάθε αντικείμενο-μηχάνημα, είτε είναι πιστόλι, είτε μαχαίρι, είτε υπολογιστής κάνει μια συγκεκριμένη λειτουργία. Ο υπολογιστής εκ κατασκευής δεν παρέχει καμία ασφάλεια!
Για τον γονιό που δε θέλει να πολυασχοληθεί με το παιδί του και το αφήνει μπροστά σε ένα κομπιούτερ υπάρχουν ένα σωρό δικλείδες ασφαλείας που μπορεί να χρησιμοποιήσει ώστε να μη μπορεί το παιδί να μπει σε σελίδες που δεν πρέπει, κ.ο.κ. Είναι στο χέρι μας να μετατρέψουμε τον υπολογιστή στο "παιχνίδι" που εμείς επιλέγουμε!
Πριν από λίγο καιρό, ο κύριος Σφακιανάκης, ο διευθυντής της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος, είπε ότι βρισκόμαστε σε διαδικτυακό πόλεμο. Δεν είναι τυχαίο ότι έκλεισαν τόσα internet cafe. Τα παιδιά που πηγαίνουν εκεί και μένουν όλη τη μέρα, που ξεχνάνε το σπίτι τους, δεν τρώνε, κ.λ.π. είναι κατεστραμμένα.
Ο Σπυρίδων Μ. Κυριακάκης, διαλέκτης καθηγητής, αναφέρει ότι οφείλουμε να θωρακίσουμε την οικογένειά μας σε περιπτώσεις που δε μπορούμε να διαχειριστούμε ολόκληρη την κοινωνία. Παρόλα αυτά, η κοινωνία είναι φτιαγμένη από εμάς τους ίδιους. Όταν αναφερόμαστε στην "κοινωνία" αναφερόμαστε σε εμάς τους ίδιους. Ο τρόπος που θα μεγαλώσουμε τα παιδιά μας είναι το αύριο και η επέκταση της σημερινής κοινωνίας. Αν ένας άνθρωπος προσεγγίσει τα παιδιά που περνούν τη μέρα τους μέσα σε ένα internet cafe και τους αφιερώσει μισή ώρα -είναι αρκετή-, είναι ικανός να τους αλλάξει τρόπο σκέψης. Η νεολαία δε ξέρει πού να πιστέψει, ποιον και γιατί, κι εκεί τη χάνουμε.
Το κομπιούτερ, το μαχαίρι, το πιστόλι, το τηλεκοντρόλ... είναι αντικείμενα που θα τα χειριστούμε με το ανάλογο μέτρο. Δε γίνεται όλοι οι γονείς να γνωρίζουν ή να έχουν σπουδάσει ψυχολογία ώστε να έχουν διδαχθεί πώς θα μεγαλώσουν το παιδί τους και πως θα του συμπεριφερθούν καθώς αυτό μεγαλώνει, αλλά μπορούν να το προστατεύσουν. Αν ο παιδεραστής-βιαστής φτάσει το παιδί μου στην παιδική χαρά έχασα! Το ίδιο με κάθε εγκληματία και κάθε απάτη.

Τσιώτρα: Αν έχουν μια αληθινή, ειλικρινή σχέση με τα παιδιά τους, αν επικοινωνούν και δεν αποκόβονται, ούτε κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους, μπορούν να τα προστατεύσουν από κάθε παγίδα. Ακόμα κι αν δεν γνωρίζουν καθόλου από υπολογιστή ή διαδίκτυο ή ψυχολογία.

Θεατής (γυναίκα νεαρής ηλικίας): Όλα είναι καλά γύρω μας και όλα είναι κακά γύρω μας. Το πώς τα διαχειρίζεται ο καθένας είναι το ζητούμενο. Αν με πείσει εκείνος που θα με προσεγγίσει στο δρόμο να δοκιμάσω ναρκωτικά θα το κάνει και στο διαδίκτυο. Το γεγονός, όμως, ότι το διαδίκτυο είναι τόσο εύκολο αυξάνει τις πιθανότητες να "συναντήσω" εκείνον τον άνθρωπο.